Lokaal belang voorop!

Go!

Publicaties

1. Home
2. Publicaties
3. KADERNOTA 2013

KADERNOTA 2013

---

Inleiding

In de kadernota maken we afwegingen voor het beleid voor 2013 en de daarop volgende jaren. De nota is het koppelstuk tussen het collegeakkoord en de programmabegroting en biedt uw raad een handvat om bij te sturen op de hoofddoelstellingen van de gemeente.

De gemeente Losser staat evenals vorig jaar voor een zware opgave. Daar waar we vorig jaar nog in de veronderstelling leefden dat de economie voorzichtig opkrabbelde is er sprake van een nieuwe economische recessie. In de Staat van Losser hebben we u al geïnformeerd over ontwikkelingen die de komende jaren financiële en beleidsmatige gevolgen (kunnen) hebben voor onze gemeente.

Op het moment van opstellen van de Staat van Losser zaten we nog te wachten op de uitkomst van de besprekingen in het Catshuis. Inmiddels zijn de Catshuisonderhandelingen over miljardenbezuinigingen mislukt en is er een lenteakkoord gesloten. Tijdens het opstellen van de kadernota zijn de consequenties van het lenteakkoord en de gevolgen die dit heeft voor onze gemeente onduidelijk. Zeker is dat de Wet werken naar vermogen niet doorgaat. De efficiencykorting op de WSW, evenals de herstructureringsfaciliteit komt hiermee te vervallen. De meicirculaire is komen te vervallen. Het ministerie van Binnenlandse zaken heeft aangekondigd dat er een junicirculaire komt waarin wij duidelijkheid verwachten over de omvang van de door het rijk genomen beslissingen. Deze circulaire was bij het opstellen van de kadernota nog niet beschikbaar.

Inmiddels is de jaarrekening 2011 opgesteld. Door te anticiperen op de nieuwe BBV regelgeving (Besluit, Begroting en Verantwoording) wat betreft de waardering van de gronden zijn we genoodzaakt in 2011 een voorziening van €5.000.000 te treffen op de nog niet in exploitatie zijnde gronden. Het treffen van deze voorziening heeft in 2012 en volgende jaren een aantal grote gevolgen. Zo zal de reservepositie afnemen en daarmee daalt de bespaarde rente op de reserves. Ook kunnen geen rente en kosten aan de waardering van de gronden worden toegevoegd, deze komen dus ten laste van de exploitatie. In december 2011 heeft u besloten om het ratio weerstandsvermogen vast te stellen op C - voldoende (waarderingsklasse + 1 tot 1,4). We stellen nu voor om het ratio weerstandsvermogen naar beneden bij te stellen naar D – matig ( waarderingsklasse 0,8 tot 1). Op dit moment reserveren we geen structurele toevoeging aan de reserve om ons weerstandsvermogen op peil te krijgen. De reservepositie moet wel weer zo snel mogelijk voldoen aan het vastgestelde ratio.

De financiële positie van de gemeente Losser staat dus onder nog grotere druk. Voor de programmabegroting 2013-2016 verwachten we (momenteel) het volgende tekort:

	2013	2014	2015	2016
Totaal tekort 2013-2016 (in euro x 1.000)	-2.136	-1.789	-1.778	-1.682

In deze kadernota leggen we bezuinigingsvoorstellen aan uw raad voor. Een aantal zaken zal eerst onderzocht moeten worden, voordat bepaald kan worden of dit een besparing oplevert. Op basis van de actuele financiële informatie is er nog een behoorlijk dekkingstekort. Dit heeft vooral te maken met het feit dat de financiele situatie enkele weken geleden flink is veranderd ten opzichte van de bij u bekende gegevens vanuit de Staat van Losser. Doordat er een voorziening getroffen moet worden voor de afwaardering van gronden.

Naast bezuinigingsvoorstellen willen we uw raad zo goed mogelijk informeren. Zodat u bij de behandeling van de kadernota uitspraken kunt doen en richtingen kunt aangeven die we kunnen meenemen bij de verdere uitwerking van de begroting.

A. Bezuinigingsvoorstellen

Het besturen van een gemeente vereist dat we constant keuzes maken. Keuzes die samenhangen met de taken die we uitvoeren, mede ingegeven door wensen binnen onze lokale samenleving. Dat is voor het komend jaar niet anders. We worden nóg meer uitgenodigd om onze taken te herijken, beleid en uitvoering te herprioriteren en om samenwerking te zoeken.

Kader 1: Andere rol van de overheid

In de kadernota 2012 hebben we gesteld dat de relatie tussen burgers en overheid verandert. Wij zien voor de gemeente steeds meer een rol weggelegd als regisseur, die vooral faciliteert en stimuleert. Een gemeente die ‘zorgt dat' in plaats van een gemeente die ‘zorgt voor'. Wij willen bijdragen aan een Losserse samenleving waarin noaberschap de drijvende kracht is. Op veel terreinen laten we meer aan de mensen zelf over. Dit betekent dat de eigen verantwoordelijkheid van onze inwoners meer dan voorheen belangrijk is, individueel en in georganiseerd verband.

Noaberschap

In de begroting is vanaf 2014 al een besparing opgenomen op het onderdeel noaberschap. Insteek is om meer vanuit de burger te denken en te handelen, nog beter maatwerk te leveren en burgers meer zeggenschap en verantwoordelijkheid te geven over de zaken die hen aangaan, vooral in hun directe leefomgeving. We willen – onder andere door een integrale aanpak op dorps- en wijkniveau – de zelfwerkzaamheid binnen de dorpen en wijken verder stimuleren.

Op het gebied van zorg en welzijn staat de kracht van de burger ook steeds meer centraal. Professionals werken nog meer vraaggericht, spelen in op de werkelijke behoefte van de burger en dagen hem/haar uit om zelf naar oplossingen te zoeken. Het is van belang om zorg en welzijn nadrukkelijk aan elkaar te koppelen. Om duurdere vormen van zorg zoveel mogelijk te vermijden moet meer aandacht worden besteed aan het welzijn van burgers. Om deze ontwikkeling goed vorm te kunnen geven zullen we welzijnstaken anders moeten organiseren. De huidige afspraken met onze lokale welzijnsorganisatie Stichting Cluster, zoals vastgelegd in de DAP-kaarten, moeten hiertoe worden aangepast. Welzijnswerk moet worden gerealiseerd vanuit twee pijlers, te weten ‘Samenlevingsopbouw' en ‘Uitvoering Centrum Maatschappelijke Ondersteuning'. Dit betekent dat we meer gaan inzetten op de stimulerende en coördinerende rol ter bevordering van de eigen kracht van burgers (samenlevingsopbouw) en daarnaast willen we een bredere frontoffice voor WMO-ondersteuningsvragen, om de toegang tot het zorgaanbod te verbeteren (Centrum Maatschappelijke Ondersteuning). Het Centrum voor Jeugd en Gezin alsmede de lokale zorgstructuur maken hiervan nadrukkelijk onderdeel uit.

Door een wijziging van de spelregels tussen Rijk en gemeenten en door wijziging van de bemoeizorg wordt tussen de centrumgemeente Enschede en de regiogemeenten (waaronder Losser) een nieuw convenant ondertekend. Alle 14 Twentse gemeenten zullen dit convenant ondertekenen. De bemoeizorgtaak van de gemeente Enschede voor de omliggende gemeenten wordt financieel en inhoudelijk anders ingericht. Daarvoor worden o.a. regionale specialisten Mediant en Tactus ingezet. De lokale zorgnetwerken, i.c. de lokale procesmanager krijgt een nadrukkelijke rol bij de inzet van bemoeizorg, dit als onderdeel van haar werkzaamheden binnen het Centrum voor Jeugd en Gezin. Vorenstaande ontwikkelingen leiden enerzijds tot een besparing bij de Stichting Cluster en anderzijds tot de behoefte aan inzet van een extra budget voor bemoeizorg. Het budget voor inzet bemoeizorg bedraagt met ingang van 2013 € 51.160,--. Deze kosten worden gedekt uit Compensatiebudget AWBZ en CP-GGZ.

Het college stelt voor om onderstaande bezuinigingen door te voeren:

Besparingsmogelijkheden	2013	2014	2015	2016
Noaberschap - Ombouw lokaal welzijnswerk - Beëindiging Accomodatiegebonden Jongerenwerk Cluster/ Sluiten jongerencentrum - Beëindiging coördinatie schooladoptieplan		€ 6.964 € 5.764 € 2.260	€ 13.927 € 11.528 € 4.521	€ 21.103 € 17.467 € 6.850

Voorzieningen

Door onze financiele situatie zijn we genoodzaakt om kritisch te kijken naar onze bijdrage aan gemeentelijke voorzieningen en de (grote) gesubsidieerde instellingen. De samenleving verandert. Het is niet langer vanzelfsprekend dat de gemeente al deze collectieve voorzieningen voor de huidige omvang blijft financieren.

Bibliotheek

In 2012 heeft Stichting Bibliotheek Losser een bedrag van € 475.000 aan subsidie ontvangen, in de vorm van DAP-kaarten. Een besparing kan behaald worden door op een andere manier te kijken naar de bibliotheekfunctie en te kiezen voor een sobere variant waarbij meer gebruik wordt gemaakt van digitale mogelijkheden. Voorgesteld wordt om de bibliotheekvoorziening Losser terug te brengen naar maximaal 400 m2 (model De Lutte) en het subsidiebedrag te verlagen. Het terugbrengen van de bibliotheekvoorziening Losser leidt tot een gewijzigde exploitatieopzet van het Kulturhus Losser.

Sportaccommodaties

Vorig jaar is besloten om de buitensportaccommodaties te privatiseren. Dit past in het streven om de verenigingen meer verantwoordelijkheid te geven bij het beheer van de buitensportaccommodaties. De gemeente Losser beschikt daarnaast over zeven binnensportaccommodaties. Het overdekte zwembad, een sporthal, een sportzaal en vier gymlokalen. Omdat ze een sociaal maatschappelijke functie vervullen worden er tarieven gehanteerd die de kosten niet kunnen dekken. Dit betekent dat de gemeente jaarlijks voor elke accommodatie een bijdrage in de exploitatie levert. Hieronder een overzicht met lasten, baten en dekkingspercentage:

Sportaccommodatie	Opmerking	Lasten	Baten	Dekkings%
Fakkel	Kapitaallasten: € 83.723 (hoogte komt door renovatie 10 jaar geleden); lonen beheerder volledig geboekt op Fakkel	€ 343.305	€ 113.959	33%
Vlasakker	Kapitaallasten: € 14.510	€ 50.751	€ 20.905	41%
Beuningen	Kapitaallasten: € 2.646	€ 15.308	€ 9.414	61%
Havezate	Kapitaallasten: € 86.584 (hoogte komt door relatief nieuwe gymzaal)	€ 130.800	€ 23.551	18%
De Spil	Kapitaallasten: € 30.122	€ 68.066	€ 29.574	43%
Totaal	Vervanging inventaris (€ 23.984) geboekt op sport algemeen	€ 608.230	€ 197.403	32%

Bij de vaststelling van de begroting 2011 is besloten de tarieven de komende jaren (seizoen 2012/2013, 2013/2014 en 2014/2015) te verhogen met 5%. Bij de vaststelling van de begroting 2012 is besloten de tarieven in het seizoen 2015/2016 te verhogen met 10%. Hieronder een overzicht van de tarieven in het seizoen 2012/2013:

- Sporthal € 34,18 (100%)

- Sportzaal € 20,51 (60%)

- Gymzaal € 11,39 (33,33%)

Voorgesteld wordt om de tarieven vanaf het seizoen 2013/2014 met ten minste 10% te verhogen. Dit levert ongeveer € 14.000 op. In de huidige situatie wordt het gymzaaltarief (33,33%) en sportzaaltarief (60%) afgeleid van het sporthaltarief (100%). We stellen voor om de afgeleide percentages ook te verhogen: het gymzaaltarief naar 40% en het sportzaaltarief naar 70%. Het is ook van belang om te kijken naar afspraken/contracten met overige binnensportaccommodaties, die niet in eigendom zijn van de gemeente Losser (Luttermolenveld, Lage Esch).

Verder wordt op dit moment onderzocht welke bezuinigingsmogelijkheden er zijn bij zwembad Brilmansdennen. Één van de opties is de exploitatie van het zwembad (en zo mogelijk de binnensportaccommodaties) over te dragen naar een externe partij. In de begroting is al een structureel voordeel ingeboekt van € 50.000 met ingang van 2013. Er zijn een aantal uitgangspunten gekoppeld aan het onderzoek. Indien dit onderzoek niet tot een gewenste besparing leidt kan worden besloten om van deze uitgangspunten af te wijken en te onderzoeken of de gewenste besparing dan wel gerealiseerd kan worden.

Het college stelt voor om onderstaande bezuinigingen door te voeren:

Besparingsmogelijkheden	2013	2014	2015	2016
Voorzieningen - Bibliotheek - Tariefsverhoging binnensportaccommodaties	pm	pm pm	pm pm	pm pm

Kader 2: Samenwerking

 

Samenwerking andere overheden

We blijven kansen zien in samenwerking met andere overheden. Bijvoorbeeld om de kwaliteit te verhogen of de continuïteit te waarborgen. Dit alles alleen wanneer er aantoonbare meerwaarde in zit. Op dit moment wordt op verschillende fronten samengewerkt of een onderzoek gedaan naar samenwerking. De brandweer is inmiddels overgegaan naar de Veiligheidsregio. We onderzoeken of een Netwerk-RUD haalbaar is en of samenwerking met Enschede op het gebied van Werk, Inkomen en Zorg mogelijk is. We werken met Enschede samen op het gebied van Bedrijfsvoering en Dienstverlening en verder worden op dit moment de mogelijkheid onderzocht voor een shared services netwerk Twente.

Dit betekent voor onze organisatie dat de nadruk steeds meer komt te liggen op (strategisch) beleid en deskundig opdrachtgeverschap (regierol) en minder op uitvoering. In het collegeakkoord hebben we uitgesproken dat we stevig willen inzetten op samenwerking met de gemeenten Dinkelland en Tubbergen, daar waar het gaat om de strategische beleidsvelden die rechtstreeks de autonome beleidsruimte van de gemeente raken. Hier blijven we op inzetten. Vorig jaar is besloten om ten aanzien van ruimtelijke beleidsnota's zoveel mogelijk de samenwerking met Noordoost Twente op te zoeken. Er is sprake van vergelijkbare belangen en landschapswaarden. Het is dus goed mogelijk om bepaalde ruimtelijke beleidsnota's samen op te stellen. Dit is al als besparing verwerkt in de begroting.

In het verlengde van bovenstaande wordt voorgesteld om te onderzoeken of uitbesteding van de buitendienst een besparing oplevert. Hierbij kan worden gedacht aan een intergemeentelijk samenwerkingsverband of samenwerking met één of meerdere omliggende gemeenten. Op voorhand kunnen we niet aangeven hoeveel dit kan opleveren. Eerst zal onderzocht moeten worden of dit überhaupt tot een besparing leidt. Mocht dit niet het geval zijn dan willen we onderzoeken of het inrichten van een tractiepool met omliggende gemeenten/andere partij tot een besparing kan leiden.

Provincie en Regio Twente

Samenwerking met de provincie en de Regio Twente levert niet direct een structurele besparing op. Maar bij het realiseren van toekomstige projecten kan door samenwerking met beide partijen wel subsidie worden binnengehaald (genereren van inkomsten). Wij willen dus blijven inzetten op lobbywerk en waar mogelijk dit nog verder versterken. Het is wel van belang een goede afweging te maken voor welke projecten wij cofinanciering willen inzetten. Voorgesteld wordt om na de ontwikkeling van een toekomstvisie en de discussie over essentiële en niet-essentiële taken een aantal speerpunten te formuleren waar cofinanciering voor gereserveerd wordt.

 

Waterschap Regge & Dinkel en Rijkswaterstaat

Wij stellen voor om te onderzoeken in hoeverre we efficiencymaatregelen kunnen doorvoeren door betere afstemming met het waterschap en rijkswaterstaat. Dit kan door verbeterde afstemming (bijvoorbeeld afstemming van groot onderhoudswerkzaamheden), maar het kan ook betekenen dat we taken aan elkaar overdragen.

Het college stelt voor om onderstaande bezuinigingen door te voeren:

Besparingsmogelijkheden	2013	2014	2015	2016
Samenwerking andere overheden - Waterschap R&D/Rijkswaterstaat			€ 15.000	€ 15.000

Verbonden partijen

 

Met betrekking tot de taken die intergemeentelijk door verbonden partijen mede voor de gemeente Losser worden uitgevoerd kan niet eenzijdig tot een verlaging worden besloten. De desbetreffende verbonden partij moet eerst op bestuurlijk niveau besluiten om deze taakstelling ook daadwerkelijk aan haar eigen organisatie op te leggen. Aannemelijk moet worden gemaakt dat de verbonden partij ook daadwerkelijk overgaat tot het doorvoeren van de opgelegde bezuinigingsmaatregel.

We kunnen hier op dit moment dus niet op bezuinigen. Wél wordt voorgesteld om dit verder op te pakken, door te onderzoeken in hoeverre en op welke wijze hierop bezuinigd kan worden.

Bijdrage aan verbonden partijen:

	Gemeenschappelijke regeling	Vaststelling bijdrage	Begroting 2011	Jaarverslag 2011	Begroting 2012	Begroting 2013
1.	Regio Twente	Gemeentelijke bijdrage op diverse beleidsterreinen	€ 927.530	€ 927.034	€ 747.303	€ 755.308
2.	Veiligheidsregio (voorheen Regio Twente)	Gemeentelijke bijdrage op diverse beleidsterreinen	€ 0	€ 0	€ 189.998	€ 189.998
2a	Veiligheidsregio (voorheen gemeente Losser, onderdeel Brandweer)	Gemeentelijke bijdrage o.b.v. het pricipebesluit Brandweer				€ 1.368.321
3.	Werkvoorzieningschap Oost Twente	Gemeentelijke bijdrage o.b.v SE omvang en subsidieresulataat verloonde salarissen	€ 915.063	€ 933.658	€ 879.000	€ 880.000
4.	Stadsbank Oost Nederland	Afname diensten voor de inwoners gemeente Losser	€ 170.000	€ 171.407	€ 140.000	€ 140.000
5.	Gemeentelijk Belastingkantoor Twente	Gemeentelijke bijdrage o.b.v. afname diensten		€ 451.000	€ 376.000	€ 355.000
6.	Centrumregeling Ambtelijke samenwerking Enschede – Losser (incl. € 70.000 voor deelname Dimpact vanaf 2013)	Gemeentelijke bijdrage voor de uitvoering van de taken op het gebied van bedrijfsvoering en dienstverlening			€ 4.718.422	€ 4.892.227

Kader 3: Dienstverlening

 

Wettelijke taken

Veel diensten zijn wij als gemeente verplicht om te leveren, zoals bijvoorbeeld het verstrekken van paspoorten, het inzamelen van afval en het onderhouden van de openbare ruimte. Voor veel taken geldt dat er mogelijkheden zijn of ruimte is om te kijken naar het niveau van de uitvoering. Uw raad kan besluiten bepaalde wettelijk verplichte taken en diensten naar het minimumniveau bij te stellen.

Onderhoud openbare ruimte

Het onderhoud van de openbare ruimte is een wettelijke taak, waarbij het kwaliteitsniveau door de gemeente zelf wordt bepaald. In 2013 is er een discussie in de raad over de kwaliteit van de openbare ruimte. Dan wordt in beeld gebracht wat het huidige niveau is van de openbare ruimte en kan uw raad keuzes maken omtrent het gewenste onderhoudsniveau met de daarbij behorende financiële middelen.

In de meerjaren begroting is opgenomen dat in 2015 de werkbudgetten met 5% worden verminderd. Hierbij is afgesproken dat alleen mogelijk is als het ‘beheer op orde' is (inclusief de mogelijkheid om aan fondsvorming te mogen doen en te beschikken over vervangingsinvesteringen). Het is mogelijk om ook in 2013 en 2014 5% te bezuinigen op de werkbudgetten. Dat betekent voor 2013 en 2014 een besparing van ca. € 96.000 (2015 e.v. zijn al geboekt).

Wij stellen voor om ten aanzien van het groot onderhoud een andere keuze te maken. Met name om op korte termijn geld te genereren. Er zijn een aantal bezuinigingsvoorstellen in deze kadernota die namelijk niet vanaf 2013 als besparing in de begroting meegenomen kunnen worden. Het is mogelijk om 50% van een jaarcyclus groot onderhoud over te slaan. Zowel op wegen als gebouwen. Dit levert een aanzienlijke incidentele besparing op.

- Een jaarcyclus groot onderhoud wegen bedraagt circa € 1.000.000. Rekeninghoudend met aangegane verplichtingen kan in 2013 incidenteel een bedrag van circa €500.000 bezuinigd worden.

- Een jaarcyclus groot onderhoud gemeentelijke gebouwen (exclusief scholen) bedraagt circa € 600.000 Rekeninghoudend met aangegane verplichtingen kan in 2013 incidenteel een bedrag van circa €300.000 bezuinigd worden.

Consequentie van deze incidentele bezuinigingen is dat de onderhoudsachterstand van wegen en gebouwen groter wordt, wat op termijn kan leiden tot kapitaalvernietiging en daardoor nog hogere kosten. Als u instemt met ons voorstel om 50% van een jaarcyclus groot onderhoud wegen over te slaan kan het bezuinigingsvoorstel van 5% in de jaren 2013/2014 (€ 96.000) niet volledig worden gehaald. Omdat in deze 5% besparing onder andere het groot onderhoud wegen is meegenomen. De besparing van € 96.000 wordt dan € 50.000.

Verder stellen we voor te onderzoeken of wegen in het buitengebied aan de openbaarheid onttrokken kunnen worden. Door vermindering van het aantal kilometers verharde wegen in het buitengebied dat in beheer is bij de gemeente, kan een besparing gerealiseerd worden. Bij de keuze voor welke wegen hiervoor in aanmerking kunnen komen dient bepalend te zijn of hier woningen en of bedrijven aan gesitueerd zijn. Op dit moment kunnen we niet aangeven tot welke besparing dit leidt. Eerst zal onderzocht moeten worden of er wegen uit de openbaarheid onttrokken kunnen worden en zo ja welke.

WMO voorzieningen

Op grond van prestatieveld 6 van de WMO kunnen burgers een beroep doen op individuele voorzieningen, te denken aan hulp in de huishouding, rolstoelen en aanpassingen in woningen. Wij hebben in onze eigen verordening geregeld welke mensen in aanmerking komen voor voorzieningen, zoals huishoudelijke hulp. Om de vier jaar wordt de huishoudelijke hulp aanbesteed samen met enkele andere gemeenten. De looptijd van de overeenkomsten met deze organisaties bedraagt twee jaar (tot en met 31 december 2011) met een optionele verlenging van tweemaal één jaar. De eerste optie tot verlenging loopt inmiddels. Dit heeft tot gevolg dat de raamovereenkomsten onder de huidige voorwaarden vooralsnog met één jaar zijn verlengd, tot en met 31 december 2012. Een verlenging met nog één jaar behoort tot de mogelijkheden. Voorgesteld wordt om te onderzoeken of een gedeelte van de huishoudelijke hulp uit de aanbesteding kan worden gehaald om deze vervolgens als voorliggende of als algemene voorziening aan te bieden. Het gaat hier vooral om hulp met de functie HH1 oftewel 'schoonmaakhulp”. Dit kan tot een besparing leiden tussen de € 100.000 en €200.000. Onderzocht moet worden of dit juridisch mogelijk is. Dit is dus een risico.

Verder stellen we voor de Verordening maatschappelijke ondersteuning op onderdelen aan te passen:

- De volgende stap zetten naar De Kanteling. In 2009 is de eerste stap gezet om De Kanteling in te voeren zoals door Den Haag (VNG) wordt gepropageerd. In 2010 is de tweede stap gezet en nu is eind 2011 de concept-verordening van de VNG gereed gekomen, met daarin opgenomen de laatste stappen die moeten leiden tot een gekantelde wmo, waarin de verantwoordelijkheid in de eerste plaats bij de burger zelf komt te liggen. Niet aanbodgestuurd, maar vraaggestuurd. Deze manier van werken kan ook in Losser in zijn totaliteit worden ingevoerd. Hiermee voorkom je onnodige aanvragen en daarmee bereik je een besparing. De hoogte van de besparing is echter niet te becijferen.

- Voorgesteld wordt om de verhuiskostenvergoeding te verlagen naar € 2.000. Bij het huidige aantal indicaties leidt dit tot een besparing van € 5.400. In onze Verordening is geregeld dat burgers die moeten verhuizen naar een gelijkvloerse- of seniorenwoning (op indicatie) een verhuiskostenvergoeding kunnen krijgen. Deze verhuiskostenvergoeding bedraagt momenteel voor een echtpaar €2.681,76 en voor een echtpaar met kinderen €4.022,64.

- Wij stellen voor woningaanpassingen boven € 7.500 niet meer vergoeden en mensen te laten verhuizen. Dit kán leiden tot een flinke besparing. Dan moeten er echter wel woningen beschikbaar zijn. Gezien de huidige woningmarkt is het de vraag of de besparing daadwerkelijk gerealiseerd kan worden. Dit is dus een risico.

Inkomensondersteunende regelingen

Hieronder een aantal bezuinigingsmogelijkheden binnen de inkomensondersteunende regelingen, welke uitgevoerd worden door de gemeente. Deze voorstellen zullen leiden tot een versobering van het bestaande minimabeleid. Bedragen zijn gebaseerd op hoeveelheid aanvragen in 2011.

- Voorgesteld wordt om een drempelbedrag toe te passen bij toekenning van de bijzondere bijstand ter hoogte van € 125. De gemeente heeft beleidsvrijheid om binnen de toekenning van de bijzondere bijstand een zogenoemd 'drempelbedrag” toe te passen, voordat feitelijk bijzondere bijstand wordt verstrekt. Een eigen bijdrage van € 125 per jaar is het wettelijk toegestane drempelbedrag. Dit betekent dat klanten € 125 per jaar zelf moeten bijdragen. Dit leidt tot een structurele besparing van € 8.500.

- Wij stellen voor om de langdurigheidstoeslag te halveren. De langdurigheidstoeslag is een toeslag voor mensen die langdurig een laag inkomen hebben (in ieder geval 3 jaar), geen uitzicht hebben op inkomensverbetering en hierdoor geen financiële ruimte hebben om te reserveren voor onverwachte uitgaven. De hoogte van deze toeslag is vanaf 2010 niet langer wettelijk vastgesteld, waarmee in theorie de hoogte op 1 euro kan worden gesteld. De langdurigheidstoeslag bedraagt op dit moment per jaar circa € 500 voor echtparen, € 450 voor alleenstaande ouders en € 350 voor alleenstaanden. Halvering leidt op basis van het aantal klanten in 2011 tot een besparing van € 18.000.

- De uitvoering van de SMI-regeling (tegemoetkoming kinderopvang op sociaal medische indicatie) is een wettelijke taak. Voorgesteld wordt om een maximum te stellen aan het aantal dagdelen per week dat kinderopvang door de gemeente wordt vergoed. Hierdoor komen bijvoorbeeld twee dagdelen per week voor rekening van de ouders, wat voor hen een extra kostenpost van €50 per week betekent. Naar schatting leidt dit voor de gemeente tot een besparing van €2.500 structureel.

- De gemeente Losser heeft een regeling voor minima (zogenaamd kortingsregeling). Deze is erop gericht om mensen met een laag inkomen toch de mogelijkheid te bieden om deel te nemen aan sociale, maatschappelijke en culturele activiteiten. Voorgesteld wordt om maximaal één activiteit per aanvrager te vergoeden. Dit levert structureel een besparing op van € 1.500 per jaar.

Door bovenstaande voorstellen zullen de financieel minder daadkrachtige Losserse burgers die van de regelingen gebruik maakten worden getroffen in de portemonnee, zeker ook gezien de landelijke bezuinigingen. Verder kan door stapeling van bezuinigingen steeds dezelfde doelgroep getroffen worden. Mogelijk ander gevolg is dat meer Losserse burgers dan voorheen een beroep zullen moeten doen op (financiële) ondersteuning door de gemeente en hierdoor de gemeentelijke kosten van bijzondere bijstand en/of schuldhulpverlening zullen stijgen.

Versoberen verordeningen/regelingen

Voorgesteld wordt om te onderzoeken wat het oplevert als we alle verordeningen en regelingen in de meest sobere vorm toepassen (bijvoorbeeld leerlingenvervoer en kwijtschelding). En daarbij dan tevens aan te geven wat daarvan de consequenties zijn. Zodat vervolgens bepaald kan worden of het verstandig is om de verordeningen en regelingen aan te passen.

Het college stelt voor om onderstaande bezuinigingen door te voeren:

Besparingsmogelijkheden	2013	2014	2015	2016
Wettelijke taken - Onderhoud openbare ruimte o Versoberen onderhoud openbare ruimte 5% OF o Versoberen onderhoud openbare ruimte 5% (m.u.v. groot onderhoud wegen) o Jaarcyclus groot onderhoud wegen o Jaarcyclus groot onderhoud gebouwen - WMO voorzieningen o Voorliggend maken huishoudelijke hulp o Verordening aanpassen op conceptverordening VNG o Hoogte verhuiskosten verlagen o Woningaanpassingen > € 7.500 niet meer vergoeden - Versoberen minimabeleid o Drempelbedrag bijzondere bijstand o Versoberen langdurigheidstoeslag o Versoberen SMI-regeling o Versoberen regeling minima - Versoberen verordeningen/regelingen	€ 96.000 € 50.000 € 500.000 € 300.000 pm € 5.400 pm € 8.500 € 18.000 € 2.500 € 1.500 pm	€ 96.000 € 50.000 pm pm € 5.400 pm € 8.500 € 18.000 € 2.500 € 1.500 pm	pm pm € 5.400 pm € 8.500 € 18.000 € 2.500 € 1.500 pm	pm pm € 5.400 pm € 8.500 € 18.000 € 2.500 € 1.500 pm

Niet-wettelijke taken

De gemeente levert ook diensten die niet wettelijk verplicht zijn maar vanuit maatschappelijk oogpunt wenselijk zijn. U kunt besluiten bepaalde diensten niet meer te leveren. Daarnaast kan ook worden besloten om het niveau van diensten naar beneden bij te stellen.

OKE-wetgeving/vergoeding kosten kinderopvang

Op grond van de OKE-wetgeving kent de gemeente Losser de regeling tegemoetkoming kosten kinderopvang. Doel van deze regeling is het verstrekken van een tegemoetkoming voor de kosten van opvang voor kinderen in de leeftijd tussen 2,5 en 4 jaar waarvan ouders niet in aanmerking komen voor een tegemoetkoming op grond van de Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzaalwerk (belastingvoordeel voor werkende ouders).

Wij stellen voor deze gemeentelijke regeling in te trekken. Dit levert in 2014 een besparing op van € 22.400 en vanaf 2015 structureel € 56.000. Nadeel hiervan is dat kinderen uit kostwinnersgezinnen minder of niet deelnemen aan voorschoolse voorzieningen en mogelijk achterstand oplopen.

Logopedie

Voorgesteld wordt om te onderzoeken op welke wijze bespaard kan worden op de preventieve logopedie. Per 2013 is er 0,84 fte beschikbaar voor preventieve logopedie, nadat het curatieve deel (behandelingen) tijdens een eerdere bezuinigingsronde reeds is afgeschaft. De preventieve logopedie in Losser richt zich op het tijdig signaleren van logopedische stoornissen en het opsporen van spraak en taalproblemen bij jonge kinderen in de voorschoolse en basisschoolleeftijd. Dit gebeurt door middel van het screenen van kinderen in groep 1 (rond hun 5^e jaar). Door vroegtijdige signalering, interventie en doorverwijzingen naar de particuliere logopedie worden problemen op latere leeftijd, die veelal lastiger te behandelen zijn, voorkomen. Het onderwijs is zelf wel in staat om kinderen met een duidelijk spraak- taalprobleem te signaleren. Maar het signaleren van minder zware of minder duidelijke problematiek is een taak voor een professional. Deze kan het kind tijdig verwijzen naar de particuliere logopedie, zodat door vroegtijdige interventie erger wordt voorkomen.

Sporthalbeheer

Op dit moment hebben we drie sporthalbeheerder, waarvan één WIW'er. Door de afbouw van gesubsidieerde arbeid blijven er vanaf 1 augustus 2012 twee sporthalbeheerders over. Volgens planning start Domijn in september 2013 met de bouw van het Kulturhus in Overdinkel. Dan hoeft de gemeente geen beheerder meer in te zetten bij de Spil. Op deze manier kunnen we het wegvallen van de WIW'er opvangen. Verder wordt op dit moment gewerkt aan een nieuw beheerrooster. Waarbij wordt gekeken naar een lagere inzet van beheerders. Dit kan leiden tot een besparing. De hoogte hiervan is op dit moment niet in te schatten.

Speelvoorzieningen

Wij zijn als gemeente niet verplicht om speelvoorzieningen aan te leggen. Wel zijn we verplicht om de speelvoorzieningen die we in eigendom hebben te onderhouden. Voorgesteld wordt om te besparen op de aanschaf van speeltoestellen. Het totaalbudget voor de aanschaf van speeltoestellen bedraagt jaarlijks € 50.000. Voorgesteld wordt hierop €5.000 te besparen.

Verkeerseducatie- en beleid

Het college heeft eind 2010 ingestemd met de ondertekening van de intentieverklaring samenwerking verkeersveiligheid Twente. Naast het aanbieden van een verkeersveilige infrastructuur wordt met gedragsbeïnvloeding een positief resultaat geboekt in het verhogen van verkeersveiligheid. De looptijd van deze intentieverklaring is van november 2010 tot november 2014. Gedurende deze looptijd wordt in de begroting jaarlijks een bedrag opgenomen van € 45.132 (conform de intentieverklaring is dit € 2,00 per inwoner). De in dit kader uit te voeren projecten/activiteiten zijn via de Regio Twente voor maximaal 75% subsidiabel. Hierdoor komt de eigen bijdrage van de gemeente op € 0,50 per inwoner, met een maximum van totaal € 11.250 op jaarbasis. Voorgesteld wordt om hier vanaf 2015 op te bezuinigen. Dit levert dus een besparing op van € 11.250.

Provinciaal MJP (pMJP)

Jaarlijks stellen wij € 100.000 beschikbaar voor het Provinciaal MJP. Dit bedrag wordt ingezet als cofinanciering voor het pMJP, waardoor we een forse subsidie van de provincie ontvangen. Op dit moment wordt uitgezocht in hoeverre bespaard kan worden op dit bedrag en wat hiervan de consequenties zijn.

Overige besparingen

Verder zijn er nog een aantal ‘kleine' besparingen mogelijk. Het college stelt voor om:

- kerstattenties aan verkeersbrigadiers af te schaffen, hiermee besparen we jaarlijks €1.500.

- te besparen op het plaatsen van kerstbomen in elk dorp, jaarlijkse besparing van €5.000.

Het college stelt voor om onderstaande bezuinigingen door te voeren:

Subsidies

Wij verstrekken verschillende vormen van subsidies. Onder andere prestatiesubsidies aan de vier grote instelllingen (Cluster, muziekschool, bibliotheek en Carint (Algemeen Maatschappelijk Werk)). Deze subsidies zijn gebaseerd op de DAP-kaarten. Het totale subsidiebedrag is €1.360.000. Bezuinigingsvoorstellen op deze subsidies zijn eerder in deze nota al meegenomen bij het onderdeel ‘Voorzieningen'.

Daarnaast kennen we zogenaamde waarderingssubsidies. Vorig jaar is het Uitvoeringsbesluit voor structurele waarderingssubsidies vastgesteld. Daarbij is een onderscheid gemaakt in een drietal categorieën. Gemeentelijke belangen (€212.500), jeugdsportsubsidies (€ 29.000) en vrijwilligerssubsidies (€ 24.000). Gemeentelijke belangen zijn subsidies aan organisaties die een gemeentelijk belang vertegenwoordigen. Er zijn variabele waarderingsgrondslagen per organisatie vastgesteld, afhankelijk van de hoogte van het gemeentelijke belang dat een organisatie vertegenwoordigt. Jeugdsportsubsidies en vrijwilligerssubsidies zijn bedoeld om beide doelgroepen te stimuleren. Deze beide subsidies hebben vergelijkbare waarderingsgrondslagen, slechts op onderdelen verschillend.

Hieronder een aantal bezuinigingsvoorstellen ten aanzien van de waarderingssubsidies:

- We stellen voor om 50% van de jeugdsportsubsidie af te schaffen en het overige deel over te hevelen naar de bijdrage voor sportstimulering. Sportverenigingen kunnen dan niet langer aanspraak maken op een vaste bijdrage per jeugdlid, maar we proberen ze te stimuleren om zich actief in te zetten voor het stimuleren van sport bij de jeugd. Uw raad kan ook besluiten om deze subsidie volledig af te schaffen.

- Verder stellen we voor om de subsidies voor adviesraden naar beneden bij te stellen (culturele raad, sportraad, cliëntenraad en WMO raad). Een vorm van participatie, zoals dat nu door de cliëntenraad en WMO raad wordt opgepakt, is verplicht. De gemeente is niet verplicht om hier een subsidie voor te verstrekken. Volledig stopzetten van de subsidie leidt er toe dat het de raden bijna onmogelijk wordt gemaakt om hun werk adequaat uit te voeren. De subsidies die verstrekt worden hebben namelijk tot doel om de raden te faciliteren in het uitvoeren van hun werkzaamheden.

Het college stelt voor om onderstaande besparingen door te voeren:

Verborgen subsidies

Bovengenoemde vormen van subsidies zijn directe subsidies. Daarnaast kennen de meeste gemeenten ook indirecte, oftewel verborgen subsidies. Dit zijn indirecte vormen van steun die door de gemeente wordt verleend en niet als subsidies zijn aangemerkt. Zo vragen wij voor het gebruik van binnensportaccommodaties geen kostendekkende vergoeding, deze zijn al eerder in de kadernota bij het onderdeel ‘Voorzieningen' aan de orde gekomen. Daarnaast wordt bij bepaalde vergunningaanvragen voor evenementen vrijstelling toegekend. Ook zetten we gemeentelijk personeel in bij bepaalde evenementen zonder daarvoor een rekening te sturen. Het is mogelijk om deze verborgen subsidies af te schaffen. Hieronder een aantal voorstellen.

Beheerskosten bij evenementen

Jaarlijks wordt er door de buitendienst ongeveer 350 tot 400 uur besteed aan evenementen. Werkzaamheden variërend van dranghekken/verkeersborden plaatsen en verwijderen tot het schoonmaken na een activiteit. In de meeste gevallen komende kosten hiervan ten laste van de gemeenschap. Hetzelfde geldt voor het gebruik van water en energie. Het college stelt voor om deze kosten door te berekenen. Onderzocht moet worden wat dit exact zal opleveren.

Leges bij evenementen

In 2006 heeft het bestuur besloten alle evenementen vrij te stellen van leges voor het aanvragen van vergunningen. Zo worden in Losser geen leges gevraagd voor het ophangen van spandoeken, Apv-meldingen, grote evenementen (bijvoorbeeld Breugel, carnaval, hellehond, ontheffingen op gebied van drank en horeca, plaatsen van tenten en verkeersmaatregelen, etc.). Nadelige budgettaire consequenties van dit besluit wordt ingeschat op € 20.000. Het college stelt voor om deze vrijstelling op te heffen.

Het college stelt voor om onderstaande besparingen door te voeren:

Kostendekkende tarieven (profijtbeginsel)

Wij hebben geconstateerd dat de gemeente Losser in een aantal gevallen erg goedkoop diensten aanbiedt. In die gevallen gaat het om diensten waarbij we alleen de kosten die wij daarvoor als gemeente maken bij de burger in rekening mogen brengen (dus geen extra inkomsten mogen genereren). Hierbij kunt u denken aan de kosten voor een vergunningaanvraag, kosten voor het trouwen en kosten voor het aanvragen van een paspoort. We zijn momenteel aan het onderzoeken of alle kosten wel volledig worden doorberekend naar de diensten die wij als gemeente verlenen.

Het komende jaar willen we ten aanzien van bedrijfsvoering met name inzetten op verdere uitwerking van de interne visie. De missie 'Losser: sterker door noaberschap” is hierbij nadrukkelijk het vertrekpunt. Verder willen we onze organisatie inrichten volgens de laatste inzichten van het nieuwe werken, een verandering van cultuur en mentaliteit, waarbij de nieuwste technologieën worden ingezet om de verbinding tussen mensen te leggen. Aantrekkelijk voor de werknemer en efficiënt en doelmatig voor de organisatie. De besparing die wij hierdoor verwachten te realiseren is al verwerkt in de begroting.

Bezuinigingsmaatregelen op het gebied van innovatie en bedrijfsvoering zijn in de begroting al voor een groot deel verwerkt, omdat uw raad vorig jaar heeft besloten vooral te zoeken naar bezuinigingen op deze onderdelen. Ook wordt op dit moment nog gewerkt aan de bezuiniging van € 600.000 door de samenwerking met Enschede. We hebben nog een enkele besparing kunnen vinden, namelijk het opzeggen van het abonnement voor de website ‘www.rechtopwmo.nl' / ‘www.rechtopbijstand.nl'. Onze burgers kunnen namelijk voorgelicht worden via onze eigen website en daarnaast is er via vele andere kanalen informatie te vinden over wmo en bijstand. Deze maatregel levert een besparing op van €12.500.

Daarnaast hebben we onderzocht in hoeverre bespaard kan worden op bestuurskosten. Wij stellen voor om het studiebudget voor het college terug te brengen naar € 25.000. Dit levert een besparing op van € 10.000. Daarnaast stellen we voor om het budget van de rekenkamercommissie te verminderen met € 5.000.

Overige beïnvloedbare bestuurskosten zijn meegenomen bij onderdeel C ‘zoekrichtingen'. Het is aan uw raad om hierin keuzes te maken.

Het college stelt voor om onderstaande bezuinigingen door te voeren:

Naast bezuinigen is het ook mogelijk om lasten te verhogen. In de bijlage treft u een nieuwsbrief aan van het Gemeentelijk Belastingkantoor (GBT). Deze nieuwsbrief bevat gegevens over de hoogte en de ontwikkeling van lokale lasten van Twentse gemeenten die zijn aangesloten bij het GBT. Vergelijkingen zijn gemaakt met andere Overijsselse gemeenten en met landelijke gemiddelden.

OZB

Één van de mogelijkheden is de onroerendezaakbelasting (OZB). In principe kan de gemeente de OZB onbeperkt verhogen, er is dus geen vastgestelde maximumverhoging. De VNG en het Rijk gaan uit van een macronorm (voor 2012 was dit 3,75%) voor verhoging.

Als blijkt dat de macronorm wordt overschreden (gemiddelde landelijke verhoging) dan kunnen er landelijk maatregelen worden genomen (instellen van een maximum verhoging). Op dit moment is dat niet aan de orde.

In onderstaand overzicht is te zien wat de gevolgen zijn van een stijging van de OZB tarieven.

Ter illustratie, een verhoging van 10% houdt voor een huiseigenaar met een huis met een gemiddelde woningwaarde (€ 220.000) in dat hij per jaar ongeveer € 30 meer moet betalen voor de OZB. Bij een verhoging van 20% betekent dit een lastenverzwaring van ongeveer € 60.

We ontkomen er niet aan om de OZB flink te verhogen. Een verhoging van 10% levert in 2012, 2013 en 2014 € 340.000 op. Vanaf 2015 € 119.000, omdat de OZB vanaf 2015 al verhoogd is met 5%.

Het college stelt voor om onderstaande lastenverzwaring door te voeren:

In dit hoofdstuk wordt het financiële overzicht gepresenteerd. De cijfers uit de Staat van Losser zijn als basis gebruikt. Vervolgens hebben we de knelpunten verder geactualiseerd, de verwachting van de circulaire bijgewerkt en enkele nieuwe beleidswensen/ vervangingsinvesteringen toegevoegd.

De verwachte bezuinigingen vanuit het rijk kunnen we nog niet concretiseren. De meicirculaire is komen te vervallen. Het ministerie van Binnenlandse zaken heeft aangekondigd dat er een junicirculaire komt waarin wij duidelijkheid verwachten over de omvang van de door het rijk genomen beslissingen. Deze circulaire was bij het opstellen van de kadernota nog niet beschikbaar. Wel is de verwachting ten opzichte van de Staat van Losser bijgesteld. Inmiddels is de jaarrekening 2011 opgesteld. Door te anticiperen op de nieuwe BBV regelgeving (Besluit, Begroting en Verantwoording) wat betreft de waardering van de gronden zijn we genoodzaakt in 2011 een voorziening van €5.000.000 te treffen op de nog niet in exploitatie zijnde gronden. Het treffen van deze voorziening heeft in 2012 en volgende jaren een aantal gevolgen.

De financiële positie van de gemeente Losser staat dus onder nog grotere druk.

Toelichting knelpunten

Grondbedrijf

Voor de toekomstige nog niet in exploitatie genomen gronden is in 2011 een voorziening getroffen van € 5.000.000. Het negatieve jaarresultaat 2011 (door het treffen van de voorziening) heeft in 2012 gevolgen voor de omvang van het weerstandsvermogen (daling van de algemene reserve) en daarmee op de ratio van het weerstandsvermogen. In 2012 moet er conform de nota 'Weerstandsvermogen en risicomanagement” gestuurd worden om het weerstandsvermogen zo spoedig mogelijk op het gewenste niveau te brengen. Gezien de huidige situatie is het niet realistisch te verwachten dat binnen een jaar het tekort wordt ingelopen. Gevolg is dat ook in 2013 en mogelijk volgende jaren er toevoegingen plaats moeten vinden om het gewenste niveau te bereiken. Om op dit moment te voldoen aan de door de raad vastgestelde weerstandsratio (ratio 1-1.4) gaat het om het bedrag van de hele voorziening (€ 5.000.000) tbv de huidige waardebepaling van de NNIEG-gronden.

Omdat de reservepositie afneemt met € 5.000.000 daalt de bespaarde rente (structureel) op de reserves met € 250.000. Hier staat in 2012 een voorziening tegenover van € 5.000.000 waar wij rente over besparen. De bespaarde rente is 5% van € 5.000.000 = € 250.000 incidenteel. Indien de voorziening in 2012 daadwerkelijk omgezet wordt in een afwaardering vervalt deze bespaarde rente.

Een ander gevolg van de nieuwe wijze van waarderen van de gronden is dat er niet, zoals in het verleden gebruikelijk was, kosten en rente aan de waarde van de NNIEG-gronden kunnen worden toegevoegd, hierdoor werd in het verleden de boekwaarde hoger. Het nadelige verschil in toe te rekenen rentekosten bedraagt ca. € 390.000.

WSW/Topcraft

De raden van de gemeenten Dinkelland, Losser en Oldenzaal hebben eind december 2011 besloten om in te stemmen met de aanbevelingen in de notitie Mensenwerk om het uitvoeringsbedrijf voor de Wsw Top Craft niet voort te zetten en zodra alle verplichtingen zijn beëindigd de gemeenschappelijke regeling WOT op te heffen. De gemeente Losser zal in 2012 keuzes maken voor nieuwe uitvoeringsvormen om de Sw-medewerkers van passend werk te voorzien. Het streven is om het totale transitieproces af te ronden voor 2014. Het effect van de transitie op de begroting 2012 en 2013 van Top Craft en dus ook voor de meerjarenbegroting van de gemeente Losser is op voorhand niet in te schatten. De transitie is erop gericht om tekorten zo laag mogelijk te houden door de uitvoeringskosten zoveel mogelijk te beperken en de doorstroom van Sw-medewerkers naar reguliere werkgevers zoveel mogelijk te bevorderen. Pas als de keuzes voor de nieuwe uitvoeringsvormen door de raad zijn gemaakt en uitgewerkt, kan een beeld van de toekomstige uitvoeringskosten worden gegeven.

Daarnaast zal er tijdelijk sprake zijn van transitiekosten als gevolg van de opheffing van het WOT en Top Craft. De transitiekosten voor de gemeente Losser worden geraamd op €3.163.502,-.

Door de val van het kabinet is de Wet werken naar vermogen controversieel verklaard. Als gevolg daarvan zijn de bezuinigingen op de Wsw teruggedraaid, maar kunnen gemeenten ook geen aanspraak meer maken op de landelijke Herstructureringsfaciliteit, die bedoeld was als bijdrage in de transitiekosten die gemeenten maken (voor de gemeente Losser €870.887,-).

Sporthal – minimale variant voor gymonderwijshuisvesting

De gemeente heeft de wettelijke plicht het onderwijs te voorzien van lokalen voor bewegingsonderwijs.

Incidenteel Aanvullende Uitkering (IAU)

In 2009 en 2010 hebben we het tekort WWB onder aftrek van de 10% eigen risico gedeclareerd en toegewezen gekregen als IAU door het rijk. Aangezien de eisen voor deze IAU zijn aangescherpt is het hoogst onzeker of er weer aanspraak gemaakt kan worden op deze uitkering. Er zijn drie criteria waaraan de gemeente moet voldoen om in aanmerking te komen voor de IAU. Losser voldoet niet aan de eerste twee criteria, werkzoekende en beroepsbevolking. De landelijke cijfers instroom en uitstroom (het derde criterium) worden pas in juni of juli bekend. De uitkering die structureel in de begroting is verwerkt corrigeren we vanwege het risico dat we de uitkering niet, of niet volledig ontvangen.

Brandweer

De regionalisering van de brandweer is naar verwachting per 1 januari 2013 een feit. De gekozen peildatum (28 april 2011) voor de financiële foto heeft voor Losser tot gevolg dat ingeboekte bezuinigingen niet gerealiseerd kunnen worden. Door een compensatietraject wordt dit nadeel wel deels gecompenseerd. Het resterende bedrag moet in de meerjarenbegroting 2013-2016 worden verwerkt. Door de regionalisering is er ook nog sprake van bij de gemeente achterblijvende desintegratiekosten ter hoogte van afgerond €90.000. Dit zijn overheadkosten die tot nu toe op de brandweer worden geschreven. Dat kan straks niet meer. In samenspraak met de gemeente Enschede en de brandweer moet worden gekeken hoe een zo groot mogelijk deel van die kosten kan worden teruggedrongen.

Regionale uitvoeringsdienst

Verplichting van staatssecretaris om aan te sluiten bij RUD. Nog onbekende variabele kosten, samenhangend met inhuur van mensen in het kader van de RUD/basistakenpakket/kwaliteitscriteria.

Taakstelling 2009

Over de stand van zaken realisatie taakstelling 2009 is de raad geïnformeerd bij de najaarsnota 2011. Dit was toen aanleiding voor de raad om een motie van de VVD aan te nemen, waarin de taakstelling op formatie met een bedrag van € 125.000 is verminderd. Tegelijkertijd is wel de opdracht om elders in de begroting 2013 dit bedrag te vinden. Daarnaast gaan wij er van uit dat de samenwerking met Enschede op het terrein van Werk, Inkomen en Zorg structureel geen € 200.000 gaat opleveren. Op dit moment is nog onduidelijk wel bedrag uiteindelijk wel haalbaar is en vanaf wanneer.

Samenwerking afdeling Werk, Inkomen en Zorg met gemeente Enschede

De colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten Enschede en Losser hebben de intentie uitgesproken om de taken en de medewerkers van de afdeling Werk, Inkomen en Zorg van de gemeente Losser onder te brengen bij de gemeente Enschede. Daartoe wordt een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd. De besluitvorming over 'go – no go” en over het transitieproces staat gepland begin juli 2012. De transitie zal naar verwachting niet eerder dan 1januari 2013 plaatsvinden, waarbij het jaar 2013 wordt benut als overgangsjaar.

Personele ontwikkelingen

We worden geconfronteerd met het feit dat we minimaal budget hebben om personele knelpunten op te lossen. Tevens is de formatie dusdanig beperkt dat we vrijwel niet in staat zijn om tegenvallers (ziekte, etc.) binnen de reguliere formatie op te vangen. Net als in 2011 en 2012 verwachten we dat we ook in 2013 en volgende jaren te maken krijgen met personele knelpunten die leiden tot financiële consequenties (op dit moment al een financieel risico van € 60.000 in 2013).

Gevolgen afbouw gesubsidieerde arbeid openbare werken

De gesubsidieerde arbeid in zijn huidige vorm wordt gefaseerd afgebouwd. Dit heeft ook gevolgen voor WIW- en ID-werknemers van het team Buitendienst van de afdeling Openbare Werken. De raad heeft besloten om de beëindiging van de arbeidscontracten van deze medewerkers met twee jaar op te schorten. Dit in afwachting van de keuzes omtrent het onderhoudsniveau van de openbare ruimte. Het besluit leidt in 2013 tot een tekort van €41.000.

Vermindering reservepositie – bespaarde rente

Zie toelichting bij onderdeel grondbedrijf

Aanvullen reservepositie

Voor de toekomstige nog niet in exploitatie genomen gronden is in 2011 een voorziening getroffen van € 5.000.000. Hierdoor is onze reservepositie sterk afgenomen. Dit heeft gevolgen voor de omvang van het weerstandsvermogen (daling van de algemene reserve) en daarmee op de ratio van het weerstandsvermogen. In 2013 en volgende jaren moet er conform de nota 'Weerstandsvermogen en risicomanagement” gestuurd worden om het weerstandsvermogen, en dus ook de algemene reserve, zo spoedig mogelijk op het gewenste niveau te brengen.

We stellen voor om alle incidentele opbrengsten uit bijvoorbeeld verkopen van bezittingen en meevallers in rijksbijdragen of subsidies toe te voegen aan de algemene risicoreserve.

Ondanks dat het beter is om structurele bedragen te reserveren om de reserve positie op orde te brengen kiezen we er gezien de huidige financiële situatie op dit moment voor om geen structurele middelen te reserveren om de algemene risicoreserve op peil brengen.

Tevens stellen wij voor om het ratio weerstandsvermogen naar beneden bij te stellen naar D – matig ( waarderingsklasse 0,8 tot 1). In december 2011 heeft u besloten om het ratio weerstandsvermogen vast te stellen op C - voldoende (waarderingsklasse + 1 tot 1,4). Door het neerwaarts bijstellen van het ratio stellen we het beleid bij en kunnen we eerder voldoen aan de gewenste omvang van de reservepositie.

Niet te realiseren bezuinigingen PB 2012

WMO – uitvoering PGB's

In de begroting is een besparing opgenomen van € 25.000,- t.a.v. de administratie van de PGB's binnen de WMO. Deze administratie wordt nu uitgevoerd door Menzis. De gedachte was om de administratie zelf uit te gaan voeren binnen de afdeling WIZ. Dit zou een bedrag van € 50.000 opleveren, waarvan de helft weer nodig zou zijn voor extra inzet van personeel binnen de ambtelijke organisatie. De gemeente Losser is echter tot 1 juli 2012 gebonden aan het contract met Menzis. Daarbij komt dat de gemeente Losser zich ten doel heeft gesteld om de afdeling WIZ onder te brengen bij de gemeente Enschede, hetgeen mogelijk per 1januari 2013 kan worden geëffectueerd. De gemeente Enschede heeft uitgesproken de administratie van de PGB's niet zelf te willen uitvoeren, maar bij Menzis te laten.

Het ligt niet voor de hand om de administratie per 1 juli 2012 bij Menzis weg te halen om die vervolgens per 1 januari 2014 daar weer onder te brengen. Bovendien levert dat niet de gewenste besparing op.

PIN-project

Het PIN-project heeft als doel om de instroom van uitkeringsgerechtigden ten gevolge van verhuizing naar Losser te verlagen. Het project komt er op neer dat huurwoningtoewijzingen aan werklozen, bijstandgerechtigden, etc. uit andere gemeenten niet zonder meer plaats vindt. Betrokkenen worden door de woningbouwvereniging eerst doorverwezen naar het Werkplein en men dient zich verplicht te melden/in te schrijven. Pas daarna kan woningtoewijzing plaatsvinden. In de meerjarenbegroting is vanaf 2013 een jaarlijkse besparing van € 50.000,- geraamd, dit als gevolg van het voorkomen van vijf nieuwe bijstandsaanvragen per jaar. Dit is echter niet reëel. Jaarlijks ontvangt de gemeente Losser een budget Inkomensdeel waaruit de uitkeringen worden betaald. Dat budget is al jaren ontoereikend omdat er meer uitkeringen worden verstrekt dan waarmee rekening wordt gehouden door het Rijk. Het gemeentelijk risico voor het tekort dat ontstaat blijft beperkt tot 10% van het Inkomensdeel. Het overige wordt aangevuld door het Rijk. Wanneer het aantal uitkeringen daalt, profiteert in eerste instantie het Rijk daarvan. Pas als de uitgaven gedaald zijn tot onder de grens van 110% van het budget Inkomensdeel profiteert de gemeente.

Duurzaamheid - Energiescan gebouwen

Er is een energiescan uitgevoerd in onze gemeentelijke gebouwen. Deze scan is doorberekend op mogelijkheden die tot en met 2015 positieve financiële effecten opleveren. Oorspronkelijk zou dit een voordeel opleveren van € 60.000 in 2013, €90.000 in 2014 en €110.000 in 2015 en volgende jaren. Uit nader onderzoek is gebleken dat er een foutieve berekening is gemaakt en dat de ramingsbedragen substantieel bijgesteld moeten worden naar structureel €15.000 vanaf 2013. Per saldo betekent dit een negatieve bijstelling van €45.000 in 2013, € 75.000 in 2014 en €95.000 in 2015 en volgende jaren.

Nieuwe beleidswensen

Digitaal handhaven/toezichtsprotocol (licentiekosten)

In het kader van de kwaliteitscriteria wordt gesproken over handhaving volgens het toezichtsprotocol. In RUD-verband wordt al naar randapparatuur gekeken. Het is wenselijk om hier aansluiting bij te zoeken. Genoemde gelden zijn slechts een globale inschatting.  

Digitaal handhaven/toezichtsprotocol (investering)

In het kader van de kwaliteitscriteria wordt gesproken over handhaving volgens het toezichtsprotocol. In RUD-verband wordt al naar randapparatuur gekeken. Het is wenselijk om hier aansluiting bij te zoeken. Genoemde gelden zijn slechts een globale inschatting.

Bodemkwaliteitskaart en bodemfunctiekaart

In 2013 loopt de geldigheid van de bodemkwaliteitskaart af. Wanneer we niks doen vallen we terug op het landelijk opgestelde generieke beleid. Hoe groot het probleem/risico daar van is is niet exact bekend. Regionaal is er bewust voor gekozen om voor de regio Twente een regionale bodemkwaliteitskaart vast te stellen. Losser heeft daar niet aan mee gedaan maar ook een aantal ander gemeenten waaronder Enschede hebben daar niet aan mee gedaan. Losser omdat wij vooralsnog een geldende bodemkwaliteitskaart hebben. Enschede, omdat zij het generieke beleid voldoende vinden. Wij zijn al langer verplicht om een bodemfunctiekaart op te stellen. Dit is ook een sturingsinstrument ten aanzien van de gewenste bodemkwaliteit. Onderzocht moet worden wat nu voor de effectiviteit en efficiency voor Losser het meest interessant is. De grofweg geraamde kosten hebben betrekking op het opstellen van een nieuwe bodemkwaliteitskaart.

Bemoeizorg

Omdat bemoeizorgcliënten (verslaafden, mensen met psychiatrische aandoening) zelf geen hulp zoeken, wordt hun problematiek niet vroegtijdig aangepakt. Dit leidt tot (verdere) vereenzaming, verloedering en/of overlast, maar ook tot hoge maatschappelijke kosten. De financiele dekking voor deze nieuwe beleidswens is aanwezig binnen de huidige budgetten (compensatiebudget AWBZ en Collectie preventei geestelijke gezondheidszorg).

Vervangingsinvestering

Twee VW transporters

Vervanging van 2 Volkswagen Transporters. Auto's zijn van 2003 hebben 120.000 km gereden. Deze voertuigen worden dagelijks door de buitendienst gebruikt. De technische staat van deze voertuigen wordt slechter.

Niet verwerkte beleidswensen en knelpunten

Gebiedsontwikkeling NL-NOT

College heeft ingestemd met de visie, daarbij aangegeven dat er geen cofinanciering beschikbaar is.

Programma Hart voor Overdinkel

In mei 2012 heeft het college besloten om samen met wooncorporatie Domijn het Kulturhus te realiseren. Dit betreft slechts de bouw van het Kulturhus met brede school met bijbehorende parkeerplaatsen. De pleinontwikkeling met daarin geïntegreerd de herinrichting van de Hoofdstraat (de 'knip') is niet in dit bestemmingsplan opgenomen. Op basis van kengetallen is een raming gemaakt welke extra middelen benodigd zijn om ook de pleinontwikkeling en herinrichting van de Hoofdstraat te kunnen realiseren. Het genoemde bedrag betreft de investering na aftrek van bestaande dekkingsmiddelen (o.a. onderhoud wegen en riolering, het restantbudget binnenstedelijke vernieuwing c.a.). Verder zijn er wellicht nog externe bijdragen mogelijk (wellicht uit het Gebiedsprogramma NOT, Duurzaam Veilig, c.a.). Hiervoor is bestuurlijke inzet noodzakelijk. Uitvoering in aansluiting op realisatie Kulturhus; naar verwachting in 2014. Medio 2012 wordt er, in het kader van HvO-fase I, gewerkt aan een integraal plan voor de Hoofdstraat. Hierbij wordt een separaat stedenbouwkundig schetsontwerp gemaakt voor de pleinontwikkeling, gebaseerd op de meest recente ontwikkeling t.a.v. het Kulturhus. Op basis van dat plan kan verdere besluitvorming en lobbywerk richting subsidieverstrekkers plaatsvinden.

Actualiseren bestemmingsplannen

Het actueel houden van bestemmingsplannen is een wettelijke verplichting en dient eens in de tien jaar plaats te vinden. De eerste bestemmingsplannen zijn in 2004 geactualiseerd. Dit betekent dat in 2014 moet worden gestart met een nieuwe actualisatieronde. Door het niet voldoen aan de wettelijke verplichting is geen legesheffing mogelijk en kunnen bij ontwikkelingen geen kosten (bijv. kosten bovenwijkse voorzieningen) worden verhaald.

Onderhoud/vernieling abri's

Vanaf 2015 stopt CBS Outdoor in Losser met het huidige contract waarbij de kosten voor plaatsing en onderhoud van de Abri's worden gedekt uit reclame inkomsten. Dit vanwege tegenvallende belangstelling voor reclame uitingen. Per 1 januari 2015 komen de Abri's in eigendom bij de gemeente Losser. Met het onderhoud, reparatie en herstel van vandalisme-schade is naar verwachting een structureel bedrag gemoeid van € 35.000 per jaar. In 2013 wordt onderzocht of er op een andere wijze nog (gedeeltelijk) reclame-inkomsten te genereren zijn.De abri's zijn geplaatst in het kader van het regionale uitvoeringsprogramma om het gebruik van het openbaar vervoer te stimuleren. Weghalen van de abri's past niet binnen de beleidsdoelstellingen van de gemeente Losser t.a.v. openbaar vervoer en duurzaamheid.

Verankering resultaten arrangement cultuurbeleid

De gemeente Losser heeft de provincie Overijssel bestuurlijk uitgedaagd om gedurende de nieuwe beleidsperiode cultuur 2013−2016 te blijven investeren in het gemeentelijk cultuurbeleid. Op grond daarvan mag worden verwacht dat de gemeente Losser eveneens concrete maatregelen neemt om de resultaten van vier jaren arrangement cultuurbeleid te waarborgen en voort te zetten. Minimale middelen om gemeentelijke beleidsregie te voeren:

- € 2.500 met betrekking tot de voortgang van het project van de gezamenlijke erfgoederen onder andere in relatie tot recreatie en toerisme;

- €2.500 met betrekking tot de voortgang van het project van de gezamenlijke muziekverenigingen (HaFa);

- € 5.000 met betrekking tot de voortgang van het project van de stichting Culturele Basisvorming Losser voor Harmonie en Fanfare (HaFa) in de klas i.h.k.v. de landelijke en provinciale regeling 'Cultuureducatie met Kwaliteit'.

VVV

Er is één professionele kracht beschikbaar op circa 60 vrijwilligers in drie VVV kantoren. Steeds meer komt de nadruk te liggen op professioneel gastheerschap, met uitstraling op de gehele gemeente. Om de professionele kracht te kunnen behouden is zekerheid op de middellange termijn nodig. Indien er geen extra middelen beschikbaar komen, kan de VVV geen meerjaren rugdekking opbouwen en de professionele kracht niet behouden. Het professioneel gastheerschap voor de gehele gemeente kan niet verder vorm gegeven worden.

Nieuwbouw sporthal

De huidige sporthal De Fakkel, gebouwd in 1971, voldoet niet meer aan de huidige inrichtingseisen voor bewegingsonderwijs. Daarnaast is gebleken dat de sporthal na verschillende verbouwingen niet meer voldoet aan de constructie eisen die aan een bestaande sporthal worden gesteld. Dit levert met name bij hevige sneeuwval een verhoogd risico met zich mee. Het verkennende onderzoek naar de realisatie van een nieuwe sporthal in de kern Losser is nog niet afgerond. Het investeringsbedrag is gebaseerd op de vergoeding van de nieuwbouwkosten voor de bouw van 3 gymzalen (exclusief grondkosten).

Sport en beweeg aanbod vergroten

Met de rijksbijdrage in het kader van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) zijn in de afgelopen jaren diverse sportstimuleringsprojecten uitgevoerd. Bij de deelnameverklaring heeft de gemeente verklaard deze projecten na 2012 te willen voortzetten. Hiervoor is een minimaal uitvoeringsbudget van € 10.000 noodzakelijk. Indien geen budget beschikbaar wordt gesteld, kunnen projecten als Lekker Fit, schoolschaatsen, schoolzwemmen, fittest niet worden voortgezet. Dit levert een negatieve bijdrage aan de gezonde en actieve leefstijl van inwoners.

Tractie; bestelbus

Vervanging van de Mitsubishi L400 bestelbus t.b.v. de landmeter. Voertuig is van 2001 en ruim over zijn afschrijftermijn. Voertuig is onmisbaar voor de bedrijfsvoering, wordt alle dagen gebruikt. Financieel risico: onderhoudskosten voor oude tractiemiddelen worden hoger dan de afschrijvingskosten voor nieuwe middelen.

In onderstaand overzicht staan de geïnventariseerde bezuinigingsvoorstellen.

Deze voorstellen zijn verder toegelicht in onderdeel A ‘Bezuinigingsvoorstellen'.

Uit voorgaande hoofdstukken blijkt dat de mogelijke bezuinigingen op dit moment nog niet toereikend zijn om het tekort op te lossen. We geven u zoekrichtingen mee waar u aan kunt denken om uiteindelijk een sluitende begroting te kunnen maken. Daarnaast geven we u een overzicht van de subsidies die wij verstrekken. Een globale indicatie van budgetten openbare ruimte en de financiële middelen die betrekking hebben op het zwembad staan ook in dit overzicht.

Zoekrichtingen

* In 2012 zijn er mutaties geweest in bovengenoemde reserves.

Bij de kadernota en programmabegroting 2012-2015 zijn de kaders benoemd waaruit ombuigingen en bezuinigingen gerealiseerd moeten worden. U heeft bij de vaststelling van de kadernota gekozen, om met voorrang, het onderdeel noaberschap en de kaders innovatie en bedrijfsvoering uit te werken. In de periode na de behandeling van de kadernota hebben we deze kaders verder vormgegeven en zijn we tot een aantal concrete voorstellen gekomen.

In de begroting konden we u een overzicht presenteren met besparingen die we verwachtten te realiseren en een toelichting geven op de verschillende bezuinigingsvoorstellen. Bij de meeste voorstellen gaat het met name om een andere manier van werken. Waarbij we de samenleving zo min mogelijk direct raken.

In de Staat van Losser hebben we u geïnformeerd over de stand van zaken ten aanzien van de verschillende kaders (en daarbij behorende voorstellen). De komende jaren moeten de voorstellen verder worden uitgewerkt, hiervoor zal ambtelijke capaciteit ingezet moeten worden. Hieronder een opsomming:

- Noaberschap: zelfwerkzaamheid stimuleren om de samenleving zo leefbaar mogelijk te houden. Een integrale aanpak op dorps- en wijkniveau is een basisvoorwaarde voor het stimuleren van meer zelfwerkzaamheid binnen de dorpen en wijken. We willen beginnen met één of twee kern(en) als pilot. In een bestuurlijk overleg met de dorpsraad Beuningen heeft de dorpsraad laten weten in principe wel bereid te zijn om als pilotdorp te fungeren.

- Wijkcoaches: vergaande samenwerking tussen hulpverleners die hulp verlenen aan gezinnen met meervoudige problematiek, om versnippering en inefficiëntie te voorkomen. De besparing is ingeboekt vanaf 2015, als er in de jaren 2013 en 2014 gewerkt kan worden aan de realisatie van dit onderwerp, dan moet de ingeboekte besparing haalbaar zijn.

- CJG-Loesloket: een loket voor ouders met opvoed- en hulpvragen waar informatie, advies en zo nodig ondersteuning wordt geleverd. Doordat inmiddels 8 van de 14 Twentse gemeenten zijn aangesloten zal dit efficiencyvoordelen opleveren. Deelname aan het Loesloket is inmiddels een feit. De gevolgen voor andere terreinen moet nog nader worden onderzocht.

- Samenwerking andere gemeenten: onze insteek is om zoveel mogelijk de samenwerking met andere gemeenten in Noordoost Twente op te zoeken. Er is sprake van vergelijkbare belangen en landschapswaarden. Daarom is het goed mogelijk om bepaalde ruimtelijke plannen samen op te stellen. Of dit daadwerkelijk leidt tot een financiële besparing is op dit moment nog niet in te schatten.

- Het nieuwe werken: een veranderstrategie om werken effectiever, effciënter en plezieriger te maken voor zowel de medewerkers als de organisatie. Het gaat daarbij vooral om een verandering van cultuur en mentaliteit, waarbij de nieuwste technologieën worden ingezet om de verbinding tussen mensen te leggen. Op dit moment is de verwachting dat de besparing gerealiseerd gaat worden.

- Duurzaamheid

o Energiescan gebouwen: het uitvoeren van maatregelen aan de hand van de energiescan van gemeentelijke gebouwen. Uw raad is in de Staat van Losser geïnformeerd over de bijgestelde ramingsbedragen.

o Ontwikkelen duurzaamheidsvisie: op dit moment wordt gewerkt aan een duurzaamheidsvisie en een uitvoeringsprogramma. Hieruit zal moeten bljiken op welke wijze wij als gemeente een rol moeten/willen vervullen op het gebied van duurzaamheid.

- Vastgoed:

o Centraliseren vastgoedfunctie: herinrichten, centraliseren en professionaliseren van het vastgoedmanagement. Door het bundelen van de aanwezige kennis kan het gemeentelijke vastgoed efficiënter worden beheerd. Op dit moment verwachten we deze besparing te kunnen halen.

o Gemeentelijke gebouwen: er zijn gemeentelijke gebouwen die we beter kunnen afstoten. Dit betekent een structurele verlaging van het meerjaren onderhoudsplan. In de begroting zijn we uitgegaan van een voorzichtige benadering. De markt is zeer ongunstig, dus op dit moment kan niet worden ingeschat of de verwachte besparing gerealiseerd gaat worden.

o Verhuur gemeentehuis: de bibliotheek, de muziekschool en stichting Cluster zijn de mogelijkheden naar samenwerking in het Kulturhus Losser aan het onderzoeken. Het onderzoek naar de haalbaarheid van het Kulturhus Losser moet voor het eind van dit jaar afgerond zijn. De ingeschatte huurinkomsten voor de gemeente worden in dit onderzoek meegenomen. Als het Kulturhus Losser niet wordt gerealiseerd moeten de ingeschatte huurinkomsten op een andere manier verworven worden.