BURGERFORUM Betoog zonnepark Overdinkel
(Lies ter Haar)
Burgerforum is fervent voorstander van groene energie, in welke vorm dan ook. We willen van de kolen- en kerncentrales af en dan moet je alternatieven zoeken. We hebben van wethouder Wildschut begrepen dat er –regionaal gezien- al veel ontwikkelingen lopen om de doelstellingen voor het duurzaam opwekken van energie te halen. Dat is prima en daar zijn we blij mee.
Maar de eerste stap die Losser had moeten zetten is wat WIJ op dit gebied wél of níet willen, op welke locaties en onder welke voorwaarden. Daarnaast hoe wij de burgers hierbij willen betrekken. Hof van Twente heeft dat op een heel mooie manier vastgelegd. Die heeft specifiek voor verschillende landschapstypen inrichtingseisen uitgewerkt waarbij de zonneparken zich moeten voegen in de bestaande landschapsstructuur en deze moeten versterken. Dat zou in Losser ook moeten gebeuren. We komen met een motie, in feite een onderdeel van wat de raad eerder met een raadsbrede motie t.a.v duurzaamheid gevraagd heeft.
Dit project van Powerfield doorkruist dat verhaal en wij moeten daarover vanavond een oordeel vellen. Gelukkig hebben wij als raad dit in 2015 weer naar ons toegetrokken, anders hadden we hier helemaal geen stem meer in gehad. Ons wordt nu gevraagd een verklaring van geen bedenkingen af te geven voor een 24 hectare groot zonnepanelenveld tussen Losser en Overdinkel.
Maar voorzitter, wij hebben die bedenkingen wél.
Dat geldt voor alle fractieleden van Burgerforum, maar we denken er wel verschillend over. Een meerderheid van ons heeft onoverkomelijke bedenkingen, waaronder ikzelf. Maar enkele fractieleden zouden met aanvullende voorwaarden wellicht nog wel akkoord willen gaan. Daar begin ik mee. Die voorwaarden zijn náást een groene omzoming ook dat de hoogte van de panelen aangepast wordt van 1.80 naar 1.50m. Daarnaast dat de jaarlijkse bijdrage van 12.500 euro omhoog moet naar 25.000 euro per jaar via de gemeente in te zetten voor Overdinkel.
Daarnaast zal er duidelijkheid moeten komen over de postcoderoos. Welke postcodes komen voor korting in aanmerking en zo ja voor welk bedrag?
Dan nóg een aantal prangende vragen: * Er wordt maar 11 hectare bebouwd met panelen, wat gebeurt er met de overige 14? * Hoe wordt gegarandeerd dat de plaatselijke ondernemers hier voordeel van hebben en hoe kunnen we profiteren van extra werkgelegenheid? * En wat gebeurt er als Powerfield er na een paar jaar de brui aan geeft. Hoe wordt zeker gesteld dat het dan netjes overgedragen of afgerond wordt? En -ook zwaarwegend- * welke concrete voorzieningen worden als compensatie voor de ingreep in het landschap gerealiseerd? Burgerforum kan ze niet vinden. Een aantal van de voorwaarden zal in ieder geval in het wijzigingsvoorstel meegenomen moeten worden en er zal duidelijk antwoord moeten komen op de gestelde vragen.
Dan het standpunt van degenen die dit voorstel niet zullen steunen. Het college stelt zelf dat de realisatie van een zonnepark in strijd is met het bestemmingsplan. Op grond van de huidige bestemming kan het niet gerealiseerd worden. Alleen met een goede ruimtelijke onderbouwing en met de verklaring van geen bedenkingen is het mogelijk. Het college gaat mee met de onderbouwing van Eelerwoude, er heeft geen eigen onderzoek plaatsgevonden.
U vraagt ons om als we tégen zijn ruimtelijke argumenten daarvoor aan te geven. Dat zullen we doen al is het lastig om als raadslid dit allemaal zelf allemaal uit te zoeken.
Wij hebben ons gebaseerd op stukken die er zijn. Des te lastiger omdat Losser op dit moment geen actuele structuurvisie heeft, zoals de provincie ook heeft geconstateerd.
Ons probleem bij dit plan is de omvang en locatie. Ruimtelijk gezien is de impact op de openbare ruimte door dit 24 hectare veld met zonnepanelen te groot en daardoor onwenselijk. Het open karakter en de kleinschaligheid van dit gebied dat als agrarische groene buffer tussen Losser en Overdinkel ligt, wordt nadrukkelijk aangetast. Er komt a.h.w. een groot blok te liggen, hoe mooi ingepast ook, die het doorzicht tussen Goormatenweg en Hoofdstraat volledig blokkeert.
Het is ook tegenstrijdig met de eerder door ons geschetste kaders in de diverse beleidsstukken en rapporten.
Uit de concept structuurvisie 2012, niet vastgesteld dus, maar het zijn wel ruimtelijke argumenten: “Elke ontwikkeling, elk project moet iets bijdragen aan de kwaliteit van de leefomgeving. De essentie van handelen met ruimtelijke kwaliteit is dat het leidt tot een omgeving die mooi is, klopt, iets toevoegt en een tijd mee kan. Kortom ruimtelijke kwaliteit wordt gedefinieerd als datgene wat ruimte geschikt maakt en houdt, wat voor mens, plant en dier belangrijk is.” En onder: Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid staat dat we de kenmerkende landschapsstructuren, de openheid van het landschap, moeten behouden. Meer specifiek dat de relatie met het omringende buitengebied behouden en waar nodig versterkt moet worden. Citaat: “De kernen ontlenen voor een belangrijk deel hun identiteit aan de positie in het landschap.”
En uit de Kadernota buitengebied 2009: Een karakteristiek van het oude hoevenlandschap –nu coulisselandschap- is de afwisseling van kleine percelen gras- en akkerland en bos. Door de onregelmatigheid van de percelen en de natuurlijke afscheidingen, kenmerkt het landschap zich door een grote mate van kleinschaligheid.”
De dorpsvisie Overdinkel benadrukt ook die kleinschaligheid en geeft aan dat grootschalige ontwikkelingen in het buitengebied niet wenselijk zijn. En een van de strategische doelen van de toekomstvisie Losser 2025 is het behouden van het unieke landschap met ruimte voor de landbouwsector.
In het rapport “duurzaam Overdinkel 2010 “ staat ten aanzien van opwekken van energie: “Overdinkel ligt in het nationaal landschap. Grootschalige opwek door windmolens in het landschap te plaatsen is ongewenst……Opwekking door zon lijkt een goede optie, maar dan wel zoveel mogelijk op de daken van huizen en agrarische en industriële gebouwen”.
Tot slot uit de Omgevingsvisie Overijssel onder Ruimtelijke kwaliteitsambitie:
“Voortbouwen aan de kenmerkende structuren van de agrarische cultuurlandschappen.
Inzet is het behouden en waar mogelijk herstellen van de diversiteit aan agrarische cultuurlandschappen in Overijssel. Het koesteren en verder uitbouwen van de dragende structuren van het agrarisch landschap en het bewaken van de landschappelijke samenhang tussen (voormalige) boerenerven, buurtschappen en dorpen met het omliggende agrarisch landschap is daarbij onze leidraad.
En uit de Handreiking kwaliteitsimpuls zonnevelden van de provincie:
“Hoe groter de impact op de omgeving, hoe meer er gecompenseerd moet worden met een extra investering in de ruimtelijke kwaliteit. Dit is bovenop de basisinspanning die altijd geleverd moet worden om een ontwikkeling in te passen in zijn omgeving. Voor zonnevelden wegen we hiernaast ook nadrukkelijk mee of er sprake is van maatschappelijke meerwaarde.”
Kortom: De ontwikkeling van dit grootschalige zonnepanelenveld staat hier in onze ogen haaks op. Een 24 hectare groot zonnepark versterkt het landschap niet en is ook niet kleinschalig te noemen. Het is een ingreep in het landschap met forse impact.
En ook de extra compensatie in de ruimtelijke kwaliteit is niet hard gemaakt.
U vroeg ruimtelijke argumenten te geven tégen het plan. Maar je kunt dit voorstel ook niet los zien van de duurzaamheidsdoelstellingen, want die worden door het college zelf ook als argument aangehaald.
En dan komt een principieel punt om de hoek kijken.
Dit soort grootschalige projecten is op dit moment “booming” en veel projectontwikkelaars stappen er vanwege de enorme subsidies graag in. Die profiteren ook het meest van het huidige klimaatbeleid. Onderzoek van CE Delft, een onafhankelijk onderzoeksbureau, heeft dat aangetoond. Daarmee blijven we als gebruiker ook afhankelijk van de grote energiemaatschappijen. En we zouden meer naar zélfvoorziening moeten streven. De overheid wil er wel miljarden subsidies insteken om de milieudoelen te bereiken, maar richt zich daarbij te veel op bedrijven met winstoogmerk. Ze zou zich veel meer moeten richten op het stimuleren van particuliere initiatieven en het duurzaam maken van overheidsinstellingen. Immers dán komt het voordeel waar we het willen hebben, bij de gebruiker, en niet bij bedrijven die het gaat om de winst. Dan duurt het weliswaar langer, maar ben je ook veel bewuster als samenleving duurzaam bezig.
Daarbij gaat de ontwikkeling zó snel dat we voortdurend achter de feiten aan lopen. Een zonnepark is in feite al weer achterhaald voordat het er staat. Natuurlijk moeten we zuinig zijn op onze aarde. Maar soms lijkt het méér te gaan om te laten zien hoe goed we wel niet bezig zijn, terwijl er aan de andere kant nog nooit zoveel auto’s op de straat, scheepsverkeer en vliegbewegingen zijn geweest als nu… en dat is ook allesbehalve milieuvriendelijke te noemen. Dus dit persé groen willen zijn is soms ook wat hypocriet. We moeten –in onze ogen- veel meer naar het totále plaatje kijken.
Voorzitter, u zult het begrepen hebben. De meerderheid van ons zal tegen stemmen en enkelen zitten nog met veel mitsen en maren.
En ja… Burgerforum heeft bij de afweging ook de enquête-uitslag van de dorpsraad Overdinkel meegewogen.